Zoektocht naar duurzame uienteelt

Akkerbouwer en loonwerker Chris Antuma uit Dedemsvaart pakt zelf de handschoen op in de zoektocht naar duurzame systemen om de afhankelijkheid van chemische gewasbeschermingsmiddelen te verminderen. Het afgelopen jaar heeft hij op vier hectare proeven gedaan met de inzet van Nemater en Stimuter in een geïntegreerd teeltsysteem in uien.

De producten van Pireco bevatten een mix aan kruiden en algen, die vooral bij de start moeten zorgen voor een verbeterde weerbaarheid en gezondheid van de plant. “Op deze manier hebben we mogelijk een oplossing om de uienteelt in ons gebied in de benen te houden.”

Weerbaar geïntegreerd teeltsysteem

Chris Antuma wil de proeven die hij heeft gedaan in de zoektocht naar een weerbaar geïntegreerd teeltsysteem het komende seizoen grootschaliger uitrollen. “Want één jaar, is geen jaar”, realiseert hij zich. De Pireco-producten op basis van kruidenextracten zullen in 2023 op de volledige zestien hectare van het akkerbouwbedrijf worden ingezet. Antuma stelt dat hij tevreden is over wat hij het afgelopen jaar in het veld heeft gezien. En dat is hoopvol omdat alternatieven belangrijk zijn om de uienteelt op de zand- en dalgronden in de benen te houden. “We kijken vanuit ons akkerbouwbedrijf naar de teelt, maar in het verlengde ook als loonwerker. De toepassing van chemische middelen verdwijnt. Een geïntegreerd teeltsysteem wordt cruciaal in de aanpak van vrijlevende aaltjes in uien. Willen we dat de teelt in ons gebied toekomst heeft, dan moeten we kijken naar andere wegen.”

Biostimulant Nemater

Nemater is een biostimulant op basis van extracten van aromatische planten, algen en kruiden, waaronder Tagetes. Antuma heeft Nemater ingezet in granulaatvorm aan de basis. Dus bij het zaaien. Het idee is dat het natuurlijke product de balans in de bodem verbetert en voor een gezond en weerbaar gewas zorgt. Jaren van onderzoek hebben namelijk laten zien dat Nemater het aantal positieve aaltjes in de bodem doet groeien. “Nemater hebben we met de granulaatbak toegepast. Je maakt de machine leeg, vult met het granulaat op de juiste dosering. Daarmee was het wel even zoeken naar de juiste afgifte. Voor de proeven is het belangrijk dat je zaaibanen uitlegt, omdat dit ook meteen je spuitbanen zijn voor later in het groeiseizoen.”

Proef op vier hectare

“We hebben voor de proef op vier hectare vooral gekeken naar de mate van doseren. Hoeveel granulaat breng je toe bij het zaaien en hoeveel liter tijdens de groei. Hierachter schuilt natuurlijk de vraag van de kosten enerzijds en de effectiviteit anderzijds. We zagen over de volle breedte dat de geïntegreerde teeltsystemen vooral door een goede start weinig inleveren ten opzichte van de standaard toepassing. Het object waarbij de standaard opgevolgd werd met twee keer Nemater en Stimuter vloeibaar gaf zichtbaar een betere ontwikkeling van het gewas,” blikt Antuma terug. Hij realiseert zich terdege dat meer proeven nodig zijn om het beeld te bevestigen. “Want wat is het effect op een ander perceel, onder andere omstandigheden? Bovendien wil je om echt een vergelijk te maken ook een nulmeting doen. Dat is de planning voor 2023.”

Probleem van vrijlevende aaltjes

Hoe groot het probleem met vrijlevende aaltjes daadwerkelijk is, is voor Antuma lastig in te schatten. “Omdat we op grote schaal de nog beschikbare chemische producten inzetten. Je zult pas merken hoe belangrijk die middelen zijn, als je het niet meer mag gebruiken. Ik vind het een enorm risico, ook omdat je met aaltjes vooraf niet weet hoe groot de schade kan zijn. De producten die we nu inzetten ondersteunen de balans in de bodem en doden niet.

Doden hoeft ook niet als we balans in de bodem kunnen krijgen. Het zijn in feite kruidenmixen die we rondom de zaden neerleggen. Producten met ingrediënten die zowel de bodem als de plant helpen. Het geeft het kleine plantje een boost en zorgt voor weerbaarheid in de bodem. We helpen bovendien die systemen die een fundering leggen voor een komend jaar. Over één ding ben ik heel zeker: chemie helpt de bodem niet.”

De producten van Pireco zijn al jaren op de markt. Pireco bouwt voort op de kennis die is verkregen door intensief onderzoek naar de groeiomstandigheden van diverse gewassen. Inzet is vooral om de gezondheid en weerbaarheid van de planten te verhogen. Nu steeds meer actieve stoffen verboden worden groeit de vraag naar het ontwikkelen van geïntegreerde teeltsystemen. Natuurlijke alternatieven, zoals biostimulanten, passen daar goed in.

Potentie duurzame biostimulanten

Antuma ziet op basis van het beeld van afgelopen seizoen de potentie van de duurzame biostimulanten. Hij is echter ook realistisch over een toekomst zonder chemische gewasbescherming. “Misschien moeten we een verlies van één of twee procent opbrengst wel voor lief nemen, als we hier überhaupt uien willen blijven telen.”

Artikel geschreven door Martin de Vries.